تأثیر زیرساخت های اقتصادی بر گردشگری: رویکرد پانل دیتا مقایسه‌ی تطبیقی کشورهای درحال توسعه و توسعه‌یافته

چکیده در مطالعات تجربی در زمینه‌ی بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری، شاهد گونه‌ای نقص در مدل‌سازی تابع تقاضای گردشگری هستیم؛ چرا­که توجه اصلی در مطالعات، بر روی عوامل متداول تقاضای گردشگری (همچون درآمد و سطح قیمت­ کشورها) معطوف شده است و کمتر به عوامل سمت عرضه‌ی خدمات گردشگری (همچون زیرساخت­های شبکه‌ی حمل و نقل کشور، زیرساخت­های فناوری ارتباطات و اطلاعات، سطح بهداشت و آموزش کشورها) توجه شده است. با توجه به تفاوت معنی­دار کشورهای توسعه­یافته و کشورهای درحال‌توسعه در جذب گردشگر بین­المللی، اقدام به مقایسه‌ی تأثیر عوامل درآمد سرانه، جمعیت، نرخ ارز و همچنین توسعه‌ی زیر­ساخت­های اقتصادی (زیرساخت­های حمل ونقل، شاخص فناوری ارتباطات و اطلاعات، شاخص­های توسعه­یافتگی سطح بهداشت و خدمات درمانی و سطح آموزش و فرهنگ جامعه) بر تقاضای گردشگری با استفاده از داده­های مقطعی 2000 -2010 کشورهای منتخب توسعه­یافته و درحال توسعه با رویکرد پانل دیتا داشته­ایم. نتایج نشان می­دهد علاوه‌بر درآمد سرانه‌ی واقعی و جمعیت کشورها، شاخص فناوری ارتباطات و اطلاعات و نرخ ارز از اهمیت به‌سزایی در جذب گردشگر برخوردارند. براساس نتایج، تخمین هزینه­های آموزشی تأثیر مثبت و معنی‌دار بر تقاضای گردشگری کشورهای توسعه­یافته دارد؛ درحالی که ضریب تخمینی متغیر هزینه­های آموزشی کشورهای درحال توسعه بی­معنی است. همچنین نتایج تخمین بیانگر تأثیر مثبت و معنی­دار توسعه‌ی بهداشت و سطح سلامت جامعه بر تقاضای گردشگری کشورهای توسعه­یافته و تأثیر مثبت و بی­معنای توسعه‌ی بهداشت و سطح سلامت جامعه بر تقاضای گردشگری کشورهای درحال‌توسعه است.